Η σχέση μεταξύ της διατροφής μας και της ψυχικής μας υγείας είναι πολύπλοκη. Ωστόσο, οι έρευνες δέιχνουν οτι υπάρχει μια σχέση μεταξύ του τι τρώμε και του πώς νιώθουμε με κυρίαρχο ρόλο να παίζουν οι ορμόνες και οι βιταμίνες.
Οι χημικές ουσίες που ελέγχουν την διάθεση
Η διατροφή είναι σημαντική όταν μιλάμε για ορμόνες, επειδή η ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνετε από τα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν τις πρώτες ύλες για την παραγωγή ορμονών και την τροφοδοσία του σώματός σας.
Η διάθεση ελέγχεται από χημικές ουσίες που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές οι οποίοι βρίσκονται στον εγκέφαλο .
Η σεροτονίνη ελέγχει διαφορετικούς τύπους διάθεσης, συμπεριλαμβανομένης της ευερεθιστότητας, της ενέργειας ή της κούρασης. Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που βοηθά στη ρύθμιση του ύπνου και της όρεξης, στη διάθεση και αναστέλλει τον πόνο. Δεδομένου ότι περίπου το 95% της σεροτονίνης σας παράγεται στο γαστρεντερικό σας σύστημα και ο γαστρεντερικός σας σωλήνας είναι επενδεδυμένος με εκατό εκατομμύρια νευρικά κύτταρα ή νευρώνες, είναι λογικό ότι οι εσωτερικές λειτουργίες του πεπτικού σας συστήματος δεν σας βοηθούν απλώς να πέψετε τα τρόφιμα- καθοδηγούν και τα συναισθήματά σας.
Η κορτιζόλη είναι η ορμόνη του στρες και εξυπηρετεί μια σημαντική δουλειά στο σώμα σας. Είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση των αισθήσεων και των αντανακλαστικών σας(φαινόμενο fight or flight).
Μια πιθανή χρόνια ανισσοροπία στα επίπεδα της κορτιζόλης θα μπορούσε να οδηγήσει σε χρόνιο στρες και γενικευμένη ανησυχία. Το χρόνιο στρες της ζωής φαίνεται να σχετίζεται με μεγαλύτερη προτίμηση σε πιο πυκνές – θερμιδογόνες τροφές ,φτωχές σε καλά θρεπτικά συστατικά, συγκεκριμένα εκείνες που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λίπος.
Η τρυπτοφάνη στον εγκέφαλο επηρεάζει τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών. Η κατανάλωση δίαιτας χαμηλής σε υδατάνθρακες τείνει να μας φέρει πιο κοντά στην εμφάνιση κατάθλιψης, καθώς η παραγωγή χημικών ουσιών -σεροτονίνης και τρυπτοφάνης -που προάγουν το αίσθημα ευεξίας και χαράς, πυροδοτείται από τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες.
Επιπλέον, η λειτουργία αυτών των νευρώνων – και η παραγωγή νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη – επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τα δισεκατομμύρια “καλά” βακτήρια που συνθέτουν το εντερικό σας μικροβίωμα. Αυτά τα βακτήρια παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην υγεία σας. Προστατεύουν το έντερο σας και διασφαλίζουν ότι παρέχουν ένα ισχυρό φράγμα ενάντια στα «κακά» βακτήρια,περιορίζοντας τη φλεγμονή. Βελτιώνουν το πόσο καλά απορροφάτε τα θρεπτικά συστατικά από το φαγητό σας και ενεργοποιούν νευρικές οδούς που ταξιδεύουν απευθείας μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου.
Το μεγάλο ερώτημα είναι «Γιατί;»
Ενώ υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω έρευνα, μελέτες παρατήρησης υποδεικνύουν, συνολικά, ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ του τι τρώνε οι άνθρωποι και πως αυτό επηρεάζει την ψυχική του υγεία. Ωστόσο, το γιατί η διατροφή μπορεί να έχει αυτό το αποτέλεσμα είναι ακόμα άγνωστο.
Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι φλεγμονώδεις επιδράσεις ορισμένων διατροφικών προτύπων μπορεί να βοηθήσουν στην εξήγηση της σχέσης μεταξύ διατροφής και ψυχικής υγείας και αυτό γιατί αρκετές καταστάσεις ψυχικής υγείας φαίνεται να συνδέονται με αυξημένα επίπεδα φλεγμονής.
Για παράδειγμα, οι δίαιτες που σχετίζονται με οφέλη για την ψυχική υγεία τείνουν να είναι πλούσιες σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και υγιεινά λίπη – τα οποία είναι όλα τροφές πλούσιες σε αντιφλεγμονώδεις ενώσεις.
Μια ανασκόπηση κάποιων μελετών , υποστηρίζει αυτή τη θεωρία, καθώς οι δίαιτες πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη τρόφιμα συσχετίστηκαν με μειωμένο κίνδυνο κατάθλιψης.
Ωστόσο, η ακριβής σχέση μεταξύ της διατροφής, της φλεγμονής και των αλλαγών στην ψυχική υγεία δεν είναι καλά κατανοητή,ακόμα.
Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τα βακτήρια του εντέρου, ή όπως αλλιώς ονομάζουμε το μικροβίωμα του εντέρου.Έχει αποδειχθεί ισχυρή σχέση μεταξύ της υγείας του εντέρου και της λειτουργίας του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, τα υγιή βακτήρια στο έντερο παράγουν περίπου το 90% της αξιόπιστης πηγής του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη, η οποία επηρεάζει τη διάθεση.Επιπλέον, βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο ακόμα η έρευνα της πιθανής σχέσης μεταξύ ενός υγιούς μικροβιώματος του εντέρου και των χαμηλότερων ποσοστών κατάθλιψης.
Τέλος, υπάρχει η πιθανότητα η διατροφή να παίζει πιο έμμεσο ρόλο στην ψυχική υγεία.
Μπορεί τα άτομα που ακολουθουν μια ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή να είναι πιο πιθανό να συμμετάσχουν σε συμπεριφορές που συνδέονται επίσης με μειωμένο κίνδυνο διαταραχών στην ψυχική υγεία, όπως η τακτική σωματική δραστηριότητα, οι ασκήσεις για εναν υγιή και σωστό ύπνο και η αποχή από το κάπνισμα και το αλκοολ.
Πως η διατροφή μπορεί να βοηθήσει ;
Μέρος της διατήρησης του σώματος σε ισορροπία είναι η τροφοδοσία του με τα σωστά θρεπτικά συστατικά.. Μια διατροφή ισορροπημένη και πλήρης θα σας βοηθήσει να λειτουργήσει το σώμα σας ,στα καλύτερα του!Μια δίαιτα γεμάτη φυλλώδη, μη επεξεργασμένα τρόφιμα και σύνθετους υδατάνθρακες μπορεί να κρατήσει τις ορμόνες στα επίπεδα που χρειάζονται. Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή είναι ένα πρότυπο διατροφής , αναγνωρισμένο για την συμβολή του στην συνολική υγεία και ευεξία του σώματος.
Συγκεκριμμένα, οι τροφές με βιταμίνη D είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για να διατηρήσετε τη διάθεσή σας στα βέλτιστα επίπεδα. Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από διαταραχές της διάθεσης. Τα λιπαρά ψάρια, το κόκκινο άπαχο κρέας,τα αυγά και τα μανιτάρια,τα εμπλουτισμένα προιόντα του εμπορίου, τα αμύγδαλα κ.α τρόφιμα, μπορούν να προσθέσουν αρκετή βιταμίνη D στη διατροφή σας. Σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας , μπορεί να χρειάζεστε και συμπλήρωμα αυτής της βιταμίνης ειδικά την εποχή του χειμώνα.
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β προάγουν την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και μπορείτε να τις λάβετε αν καταναλώνετε αρκετά λαχανικά, ψάρια, αυγά ,αβοκάντο ,ξηροί καρποί κ.α
Η βιτ C,η Βιτ Ε , ο Σίδηρος, ο Χαλκός,ο Ψευδάργυρος είναι όλα θρεπτικά συστατικά που τονώνουν και υποστηρίζουν την εγκεφαλική λειτουργία και την γνωστική ενίσχυση . Προτιμήστε για αυτό τρόφιμα όπως ανεπεξέργαστους υδατάνθρακες, πράσινο τσάι ,κακάο άγλυκο , κουρκουμά, αγνό παρθένο ελαιόλαδο, εμπλουτισμένα προϊόντα του εμπορίου, ροφήματα καρπών ή ζωικα γάλατα , λιπαρά ψάρια και συκώτι ψαριού , άφθονα εσπεριδοειδή,γλυκοπατάτες,κολοκύθα κ.α
Μην ξεχνάτε ποτέ την καλή ενυδάτωση του σώματος σας πίνοντας άφθονα υγρά (νερό,χυμούς, αφεψήματα κ.α)
Ας κλείσουμε με κάτι που ειναι γεγονός , η διατροφή σου είναι ένας από τους τρόπους που φροντίζεις τον εαυτό σου. Γιαυτό, δώσε της την σημασία που της αξίζει….